0
Tin tức

Các loại bệnh trên cây chuối. Tác nhân, triệu chứng và đặc điểm gây hại

Trong năm 2022-2023, cây chuối đã vươn lên trở thành một trong những loại cây trồng có sự tăng trưởng vượt bậc. Tuy nhiên nhà vườn vẫn còn gặp nhiều khó khăn trong việc quản lý các loại bệnh trên cây chuối.

Một số loại bệnh hại chuối phổ biến có thể kể đến như: bệnh thán thư, bệnh đốm tàn nhang, bệnh rỉ sắt, bệnh vàng lá, bệnh đốm lá, bệnh cháy lá, bệnh panama…

Bà con hãy cùng chúng tôi nhận biết các loại bệnh hại phổ biến trên chuối này và phương pháp phòng bệnh hiệu quả, đảm bảo chất lượng và mẫu mã cho quả chuối xuất khẩu.

thuoc-phong-tri-nam-benh-hai-cay-chuoi

Bệnh sọc đen lá (Sigatoka đen) trên cây chuối

Tác nhân gây bệnh sọc đen lá (Sigatoka đen) trên cây chuối

Bệnh sọc đen lá trên chuối hay còn gọi là bệnh Sigatoka đen là một loại bệnh hại chuối ảnh hưởng nghiêm trọng đến hiệu quả kinh tế của cây chuối. Bệnh do nấm Pseudocercospora fijiensis gây ra.

qua-trinh-phat-trien-cua-nam-gay-benh-sigatoka-den-tren-cay-chuoi

Triệu chứng bệnh sọc đen lá (Sigatoka đen) trên cây chuối

Sự phát triển điển hình của bệnh là việc xuất hiện các vệt màu nâu, trải dọc theo hai bên phiến lá, một số có tâm màu trắng và mép lá thối rữa trước các phần khác.

benh-sigatoka-den-tren-cay-chuoi

Các vệt màu nâu đỏ hoặc đen xuất hiện ở mặt dưới của lá non thứ ba hoặc thứ tư. Những đốm này dài 20-30 mm, có tâm màu xám hoặc nâu nhạt và viền màu nâu sẫm hoặc đen, nhìn rõ nhất ở mặt trên.

Các đốm liên kết với nhau, thường có các vùng màu vàng ở giữa. Các vùng bị nhiễm bệnh luôn tạo thành các dải rộng vài cm ở hai bên gân giữa.

Trong trường hợp nhiễm bệnh nặng, các đốm không xuất hiện nhưng một phần lớn lá chuyển sang màu đen và chết. Nhìn chung, các vệt thường xuất hiện ở đầu và mép lá.

Lá non nở hoàn toàn trên cây mẹ và chồi non là những đối tượng dễ bị nhiễm bệnh nhất. Khi lá trưởng thành, chúng trở nên kháng bệnh.

Các bào tử nảy mầm và xâm nhập qua các lỗ thở trên lá. Nấm phát triển bên trong lá, giết chết tế bào thực vật trước khi quay trở lại bề mặt để tạo ra nhiều bào tử hơn.

Bào tử được sinh ra ở những vùng chết, màu xám ở mặt trên của lá. Chúng được giải phóng khi trời mưa hoặc trong thời gian có độ ẩm cao, rồi bị gió và mưa thổi vào mặt dưới của những chiếc lá mới mọc, và chu kỳ mới lại bắt đầu.

Tác hại của bệnh sọc đen lá (Sigatoka đen) trên cây chuối

Bệnh không làm chết cây chuối ngay lập tức nhưng bằng cách cản trở quá trình quang hợp, nó có thể tác động tiêu cực đến trọng lượng nải chuối.

Quả thu hoạch từ những cây bị nhiễm bệnh nặng thường chín sớm và không đều, do đó không phù hợp để xuất khẩu.

Nếu không dùng các biện pháp quản lý bằng thuốc hóa học, không có lá chức năng nào có thể tồn tại sau khi thu hoạch và kết quả là năng suất có thể giảm từ 35 đến 50%.

thuoc-phong-tri-nam-benh-hai-cay-chuoi

Bệnh panama (vàng lá héo rũ) trên cây chuối

Tác nhân gây bệnh vàng lá héo rũ Panama trên cây chuối

Bệnh vàng lá héo rũ Panama (còn gọi là bệnh héo Fusarium hoặc bệnh thối thân) là một bệnh nhiễm nấm ảnh hưởng nặng nề trên cây chuối. Nấm Fusarium oxysporum f. sp. cubense (Foc) gây bệnh héo rũ ở cây trồng.

Nấm có thể tồn tại trong đất nhiều năm ngay cả khi không có vật chủ là cây chuối.

Bệnh Panama phải được áp dụng các biện pháp phòng bệnh khác nhau chứ không được để bệnh phát sinh mới xử lý.

Triệu chứng bệnh vàng lá héo rũ panama trên cây chuối

Bệnh héo Fusarium là một bệnh héo mạch điển hình.

Nấm xâm nhập vào mô mạch qua rễ gây biến màu và héo lá, cuối cùng làm chết cây.

benh-panama-tren-cay-chuoi

Triệu chứng bên trong đặc trưng của bệnh héo Fusarium là sự đổi màu mạch dẫn, thay đổi từ màu vàng nhạt ở giai đoạn đầu đến màu đỏ sẫm hoặc gần như đen ở giai đoạn sau. Các triệu chứng đầu tiên xuất hiện ở rễ, sau đó nấm lan dần lên thân giả.

Bên ngoài, dấu hiệu đầu tiên của bệnh thường là lá già héo và vàng quanh mép. Lá vàng có thể vẫn dựng đứng hoặc xẹp xuống ở cuống lá.

Đôi khi, lá vẫn xanh, trừ những đốm trên cuống lá nhưng vẫn gãy. Những chiếc lá xòe rủ xuống thân giả như một chiếc váy.

Phần thân giả bị tách ra. Cuối cùng, tất cả các lá đều rụng và khô.

Những chồi bị nhiễm bệnh không bắt đầu biểu hiện các triệu chứng héo Fusarium cho đến khi chúng được khoảng 4 tháng tuổi, tình trạng này đã góp phần làm lây lan bệnh qua vật liệu trồng trọt.

Thân giả của cây chuối sẽ gãy khi quá trình lây nhiễm tiến triển và cuối cùng toàn bộ cây sẽ bị gãy.

Các triệu chứng bên ngoài thường bị nhầm lẫn với bệnh héo vi khuẩn trên chuối.

Chúng khác nhau ở chỗ bệnh vàng lá héo rũ Panama ảnh hưởng đến lá già trước còn bệnh héo vi khuẩn ảnh hưởng đến lá non trước.

Tác hại của bệnh vàng lá héo rũ panama trên cây chuối

Một trận dịch bệnh héo rũ Panama đã gần như xóa sổ hoạt động phát triển chuối thương mại của Gros Michel vào những năm 1950.

Chuối Gros Michel là giống cây trồng phổ biến nhất và bệnh héo Panama gây thiệt hại lớn và buộc nông dân phải chuyển sang các giống kháng bệnh.

Chuối Cavendish, giống chuối phổ biến nhất hiện nay, hiện đang bị đe dọa bởi dịch bệnh Panama do chủng Tropical Race 4 (TR4) lây lan.

Bệnh lây lan và gây hại nghiêm trọng cho các vùng trồng chuối với tỷ lệ cây bị bệnh lên tới 80% nếu không được xử lý.

thuoc-phong-tri-nam-benh-hai-cay-chuoi

Bệnh đốm tàn nhang trên cây chuối

Tác nhân gây bệnh tàn nhang trên cây chuối

Bệnh tàn nhang trên chuối là do nấm Phyllosticta musarum và dạng sinh dục của nó là Guignardia musae; hiện nay có bốn loài được công nhận: Phyllosticta Cavendishii, Phyllosticta musarum, Phyllosticta maculata, và Guignardia stevensii.

Triệu chứng của bệnh đốm tàn nhang trên cây chuối

Xuất hiện từng đốm nâu đỏ, đường kính 0,5-1 mm, sau chuyển sang màu nâu sẫm đến đen, thường xuất hiện ở mặt trên của lá . Đôi khi chúng tạo thành những nhóm dày đặc.

benh-dom-tan-nhang-tren-cay-chuoi

Các đốm có cấu trúc giống như túi chứa bào tử của nấm. Chúng nhô ra khỏi bề mặt lá và khi chạm vào có cảm giác thô ráp giống như giấy nhám.

Nếu có nhiều đốm, lá chuyển sang màu vàng và chết sớm.

Đốm đen phát triển trên quả xanh và cuống quả.

Chúng có thể che phủ hoàn toàn quả vào thời điểm thu hoạch.

Bào tử của nấm lây lan một khoảng cách ngắn trong gió và mưa. Nấm lây lan trên một khoảng cách lớn nhờ sự di chuyển của quả, lá và chồi bị nhiễm bệnh được sử dụng để trồng. Người ta cho rằng loại nấm này tồn tại trong lá bị bệnh, mặc dù chưa rõ thời gian tồn tại là bao lâu.

Tác hại của bệnh đốm tàn nhang trên cây chuối

Tàn nhang là một bệnh nấm ảnh hưởng đến quả cũng như lá. Đây có thể là một căn bệnh nghiêm trọng vì nấm lây nhiễm ở bất kỳ giai đoạn phát triển nào và trở nên nghiêm trọng hơn theo thời gian. Trên quả, nấm chỉ xâm lấn đến phần vỏ nhưng làm cho quả mất thẩm mỹ và ảnh hưởng đến khả năng chấp nhận của thị trường.

thuoc-phong-tri-nam-benh-hai-cay-chuoi

Bệnh thán thư trên cây chuối

Tác nhân gây bệnh thán thư trên cây chuối

Bệnh thán thư trên cây chuối do nấm Colletotrichum musae gây ra, nó là nguyên nhân gây ra các đốm thối đen trên trái chuối.

Bệnh thán thư do nấm Colletotrichum musae gây ra, tồn tại trong lá chết hoặc mục nát cũng như  trên quả.

Bào tử của nó có thể lây lan nhờ gió, nước và côn trùng cũng như bởi chim và chuột ăn chuối.

Chúng xâm nhập vào quả qua những vết thương nhỏ trên vỏ, sau đó nảy mầm và biểu hiện ra các triệu chứng.

Điều kiện môi trường thuận lợi cho nấm phát triển là nhiệt độ, độ ẩm cao và mưa dầm. Triệu chứng có thể xuất hiện khi quả chín trên chùm cây hoặc sau thu hoạch, trong quá trình bảo quản.

Triệu chứng gây bệnh thán thư trên cây chuối

Nấm gây ra các đốm trũng, màu nâu sẫm đến đen trên vỏ quả bị nhiễm bệnh. Các triệu chứng ban đầu có thể nhìn thấy trên quả còn xanh và được đặc trưng bởi các vết thương lõm, màu nâu sẫm đến đen.

benh-than-thu-tren-cay-chuoi

Trên những quả gần chín, những vết bệnh này có kích thước khác nhau và có thể liên kết lại thành những mảng trũng màu đen khá lớn. Những đốm nấm màu cam xuất hiện ở giữa vết bệnh. Các triệu chứng cũng có thể bắt đầu xuất hiện ở đầu quả và do hoa bị nhiễm trùng trước đây. Quả bị bệnh có thể chín sớm, ruột dần dần bị thối.

Các triệu chứng đầu tiên cũng có thể xuất hiện rất lâu sau khi thu hoạch, trong quá trình vận chuyển hoặc bảo quản.

thuoc-phong-tri-nam-benh-hai-cay-chuoi

Tác hại của bệnh thán thư trên cây chuối

Đây là bệnh chủ yếu ảnh hưởng đến chất lượng quả chuối trong quá trình vận chuyển và bảo quản.

Bệnh thối nhũn vi khuẩn trên cây chuối

Tác nhân gây bệnh thối nhũn vi khuẩn trên cây chuối

Bệnh thối nhũn vi khuẩn trên cây chuối là một bệnh khiến cây chuối bị thối từ trong ra ngoài.

Bệnh được gây ra bởi vi khuẩn Xanthomonas vasicola pv. Musacearum (Xvm), trước đây gọi là Xanthomonas campestris pv. musacearum.

Khi chúng ở bên trong cây, những sinh vật đơn bào cực nhỏ này sẽ nhân lên và tạo thành chất nhờn có thể nhìn thấy được khi cắt cây bị nhiễm bệnh.

Dịch rỉ vi khuẩn này là phương tiện lây truyền bệnh qua côn trùng và dụng cụ cắt đã tiếp xúc với nó.

Triệu chứng bệnh thối nhũn vi khuẩn trên cây chuối

Bệnh thối nhũn vi khuẩn khiến bộ lá héo rũ.

benh-thoi-nhun-vi-khuan-tren-cay-chuoi

Khi cắt ngang thân giả bị nhiễm bệnh, ta thấy các vệt màu vàng cam trên mô mạch và dịch rỉ vi khuẩn màu vàng, nó cũng xuất hiện ở các bộ phận khác như quả chuối.

Hoa đực bị héo và cuối cùng chết khô trên cây. Nếu cây đã có quả thì cả buồng quả cũng héo đen và hư hại hết.

Bệnh lây lan qua dụng cụ làm vườn và các côn trùng trung gian như ong và chim khi nó di chuyển từ hoa đực bị bệnh sang các cây khỏe mạnh.

Tác hại của bệnh thối nhũn vi khuẩn trên cây chuối

Bệnh ảnh hưởng trực tiếp lên buồng chuối khiến cả buồng chuối héo đen lại. Vì thế có thể nói bệnh thối nhũn vi khuẩn ảnh hưởng trực tiếp đến sản lượng của vườn chuối nếu không được kiểm soát kịp thời.

thuoc-phong-tri-nam-benh-hai-cay-chuoi

Các biện pháp quản lý bệnh trên cây chuối

- Chọn đất trồng chuối có độ pH trung tính hoặc hơi kiềm, không nên trồng chuối trên đất chua (độ pH < 6).

- Làm rãnh thoát nước tốt cho vườn chuối, nhất là vào mùa mưa.

- Chọn giống chuối sạch bệnh, thường là chuối nuôi cấy mô.

- Những hố trồng chuối cần bón lót phân hữu cơ kết hợp với vôi bột, bổ sung nấm đối kháng Trichodenma sp trước khi trồng.

- Áp dụng chế độ phun phòng bệnh định kỳ cho vườn chuối bằng các chế phẩm trừ nấm an toàn, phù hợp tiêu chuẩn chuối xuất khẩu nhờ không gây dư lượng trong nông sản và không làm hư đất như bộ đôi trừ nấm FUGI NANO gồm nano đồng FUGI NANO-Cunano lưu huỳnh FUGI NANO-S. Công nghệ nano ứng dụng trong nông nghiệp được cho là sẽ mang đến nhiều lợi ích về sức khỏe cho con người và lợi ích cho môi trường.

Chú ý: Phun ướt đều các lá từ lá già đến các lá non.

thuoc-phong-tri-nam-benh-tren-cay-chuoi

XEM THÊM:

>> BỘ CHẾ PHẨM FUGI NANO PHÒNG TRỊ NẤM BỆNH HẠI CHUỐI

>> CHẾ PHẨM TRỪ SÂU SINH HỌC NHŨ NEEM

>> BỘ PHÂN BÓN CAO CẤP XỬ LÝ RA HOA ĐỒNG LOẠT

>> PHÂN BÓN AMINO ACID LÀ GÌ?